Η σύντομη και πολυτάραχη ιστορία της...
Τέλη του 19ου αιώνα.
Η Οθωμανική Αυτοκρατορία κυριαρχεί ακόμα στα Βαλκάνια.
Η Ελλάδα είναι ήδη ανεξάρτητο κράτος από το 1830.
1878: Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου.
Η επίλυση του Ανατολικού Ζητήματος κατά τα Ρωσικά συμφέροντα.
Στην ουσία πρόκειται για ένα Ρωσο-τουρκικό Σύμφωνο.
Με την συνθήκη αυτή, η Σερβία, η Ρουμανία και το Μαυροβούνιο, γίνονται ανεξάρτητα κράτη.
Η Ερζεγοβίνη και η Βοσνία αυτονομούνται υπό την κηδεμονία της Αυστρο-ουγγρικής Αυτοκρατορίας.
Το Βουλγαρικό Πριγκιπάτο, με πιέσεις της Ρωσίας, ανακυρήσσεται σε μεγάλη αυτόνομη ηγεμονία τριπλασιάζοντας το μέγεθός του. Σε αυτό περιλαμβανονται περιοχές της σημερινής Σερβίας, Νότιας Βουλγαρίας, Ανατολικής Θράκης και σχεδόν ολόκληρη την Βόρρεια Ελλάδα, χρησιμεύοντας σαν Δούρειος Ίππος για το Ρωσικό όραμα του Πανσλαβισμού.
1878: Συνθήκη του Βερολίνου.
Η επίλυση του Ανατολικού Ζητήματος κατά τα συμφέροντα των μεγάλων Ευρωπαϊκων Κρατών.
Η Βουλγαρία χάνει όλα τα εδάφη που είχε προσαρτήσει, ενω ταυτόχρονα αυτονομείται υπό την επικυριαρχία του Σουλτάνου, μια περιοχή της Βόρειας Θράκης με την ονομασία Ανατολική Ρωμυλία, με πρωτεύουσα την Φιλιππούπολη.
Η Ανατολική Ρωμυλία έχει πλέον δική της σημαία και από το 1880-1885 εκδίδει και δικά της γραμματόσημα, με το όνομα της γραμμένο στην Ελληνική, Βουλγαρική, Τουρκική και Γαλλική Γλώσσα.
Περιοχές με αμιγείς Ελληνικούς πληθυσμούς είναι:
Το λεκανοπέδιο του Ανω Έβρου. Έδρα της επαρχίας, η Φιλιππούπολη.
Το λεκανοπέδιο του Κάτω Τόντζου. Έδρα της επαρχίας, το Καβακλί.
Παράλια Μαύρης Θάλασσας. Έδρα της επαρχίας, ο Πύργος.
Στα Βόρεια σύνορά της, υπάρχουν πολλά χωριά Σαρακατσάνων με Ελληνική συνείδηση.
1885: ΟΙ Βούλγαροι της Ανατολικής Ρωμυλίας κηρύσσουν την ένωσή της με το Βουλγαρικό Πριγκιπάτο, με την ανοχή του Σουλτάνου.
Η Ελλάδα έχει τα δικά της προβλήματα και δεν μπορεί να αντιδράσει. Η Ανατολική Ρωμυλία είναι μακριά και δεν υπάρχουν καν κοινά σύνορα. Μόνο μια τυπική επιστράτευση έξι μηνών και μετά σιωπή.
Η μόνη σοβαρή αντίδραση ήταν αυτή της Σερβίας, που μάλιστα κήρυξε και τον πόλεμο στη Βουλγαρία, απαιτώντας να της παραχωρηθεί και αυτής ένα τμήμα της Ανατολικής Ρωμυλίας.
Κλιμακώνονται οι πιέσεις και οι διωγμοί κατά των Ελλήνων, με αποκορύφωμα την 16η Ιουλίου του 1906, όταν ο Βουλγαρικός όχλος κατέστρεψε σε πολλές πόλεις σπίτια, καταστήματα, σχολεία και εκκλησίες των Ελλήνων.
Μετά τα γεγονότα αυτά, 37.000 Ελληνες εγκαταλείπουν την Ανατολική Ρωμυλία.
1924: Σε εφαρμογή της συνθήκης του Νεϋγί του 1919 γίνεται ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας, με συνολικά 70-80.000 Ελληνες να παίρνουν το δρόμο της προσφυγιάς, κλείνοντας οριστικά το κεφάλαιο της ιστορικής παρουσίας των Ελλήνων στα εδάφη της Βουλγαρίας.
Αυτή είναι η ιστορία της Ανατολικής Ρωμυλίας. Μια ιστορία που δεν μας την δίδαξαν ποτέ.
Είναι όμως η δική μας ιστορία που οφείλουμε και να την ξέρουμε και να την διδάξουμε στα παιδιά μας.
Πηγή: Βαγγέλης Θεοτοκίδης
